Kriptoloji Nedir?

İnsanoğlu tarih boyunca bazı gizli bilgileri saklamak istemiş ve bunun için çeşitli yöntemler kullanmıştır. Yine aynı şekilde günümüzde de insanoğlu bazı gizli bilgileri saklamak, başkalarının eline geçmesini engellemek için çeşitli yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemin adı da kriptolojidir. Kriptoloji, kısaca şifre bilimidir ve ayrıca matematiksel bir bilimdir. Kriptoloji biliminin de iki alt dalı vardır bunlar;

Kriptografi: Okunabilir bir bilginin, istenmeyen taraflarca okunamayacak bir hale dönüştürülmesinde kullanılan teknikleri içeren bir kriptoloji dalıdır. Ayrıca, Yunanca “gizli” anlamına gelen “kriptos” ve “yazı” anlamına gelen “graphi” kelimesinden türetilmiş bir terimdir.

Kriptoanaliz: Kriptografi ile oluşturulmuş verinin çözümlenmesi için uğraşılan kriptoloji dalıdır.

Kriptoloji Hayatımızın Neresinde?

Kriptolojinin tarihi antik Mısır’a kadar dayansa da en sık kullanılmaya başlanan tarihler 2. Dünya Savaşı yıllarıdır zira bu tarihlerde insanlık tarihinin en ilginç ve en mega projeleri, savaş aletleri tasarlanmış ve üretilmiştir.

Bu gelişmelerden kriptoloji de nasibini almış ve büyük gelişme göstermiştir. O yıllardan günümüze kadar da kriptoloji gelişmeye devam etmiş, bilgisayarın ve internetin keşfiyle günlük hayatımıza girmiştir. Tabi herhangi bir internet kullanıcısı “benim kriptolojiyle ne işim olabilir” diyebilir -ki haklıdır da- ama zaten son kullanıcının doğrudan doğruya kriptolojik hesaplarla, sayılarla herhangi bir işi olmaz.

Bunun yerine son kullanıcı kriptolojiyle arka planda çalışır, örneğin; siz herhangi web sitesine girip o siteye kullanıcı adı veya şifre gibi özel bilgilerinizi girdiğinizde eğer o site TLS protokolünü kullanıyorsa sizin girmiş olduğunuz veri, kriptolu yani şifrelenmiş olarak servera gider ve burada siz anlamasanız bile kriptoloji biliminden yararlanmış olursunuz.

Bir başka örnek verecek olursak; siz eğer MD5 vb. bir şifreleme metoduyla bir veriyi şifreliyorsanız burada da kriptoloji biliminden yararlanmış olursunuz ayrıca girdiğiniz hangi site olursa olsun tüm sitelerin veri tabanlarında MD5 veya SHA1 gibi kriptoloji biliminin yardımıyla oluşturulmuş algoritmalar kullanılmaktadır.

Uzun lafın kısası her ne kadar biz tam anlamıyla göremesek de kriptoloji hayatımızın her alanında kullanılmaktadır ve kullanılmaya da devam edecektir.